7256 Sayılı Bazı Alacakların Yeniden Yapılandırılması ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun Resmi Gazete’de Yayımlanmıştır

Basılı Bültenler

7256 Sayılı Bazı Alacakların Yeniden Yapılandırılması ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun Resmi Gazete’de Yayımlanmıştır

19 Kas 2020

16 Ekim 2020 tarihinde Türkiye Büyük Millet Meclisi’ne sunulan "İşsizlik Sigortası Kanunu ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun Teklifi" Plan ve Bütçe Komisyonu’nda bazı değişikliklere uğrayarak 23 Ekim 2020 tarihinde “Bazı Alacakların Yeniden Yapılandırılması ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun Teklifi” olarak kabul edilmişti.

Teklifte yer alan, Kurumlar vergisi oranını 5 puana kadar indirme konusunda Cumhurbaşkanı’na yetki verilmesine ilişkin öngörülen düzenleme ile kısmi zamanlı çalışmanın teşvik edilmesine ilişkin 21 inci Madde, verilen önergeyle tekrardan değerlendirilmek amacıyla metinden çıkarılmış olup, bunlara ilave olarak Kanun’da yeni bir varlık barışı düzenlemesi ihdas edilmiş, istihdama ilişkin düzenlemeler yapılmış, Gelir Vergisi Kanunu, Kurumlar Vergisi Kanunu ve Katma Değer Vergisi Kanunu’nda değişiklikler yapılmıştır.

11 Kasım 2020 tarihinde TBMM Genel Kurulu’nda kabul edilerek 17 Kasım 2020 tarihli ve 31307 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan 7256 sayılı “Bazı Alacakların Yeniden Yapılandırılması ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun”la getirilen kesinleşmiş vergi borçlarının yapılandırılması düzenlemeleri ile vergi mevzuatında yapılan değişikliklere ilişkin açıklamalarımız aşağıdaki gibidir:

A. KANUN KAPSAMI

31 Ağustos 2020 öncesindeki kesinleşmiş alacaklara ilişkin hükümleri içermektedir. Diğer bir ifadeyle, kesinleşmemiş veya dava safhasında bulunan alacaklar (vergi mahkemesinde dava açılmış ya da dava açma süresi henüz geçmemiş olan ikmalen, re’sen veya idarece yapılmış vergi tarhiyatları ile gümrük vergilerine ilişkin tahakkuklar; temyiz veya itiraz/istinaf süreleri geçmemiş ya da itiraz veya temyiz yoluna başvurulmuş ya da karar düzeltme talep süresi geçmemiş veya bu yola başvurulmuş olan ikmalen, re’sen veya idarece yapılmış vergi tarhiyatları ile gümrük vergilerine ilişkin tahakkuklar; uzlaşma aşamasında bulunan tarhiyatlar) ile matrah artırımı ve işletme kayıtlarının düzeltilmesi bu Kanun kapsamında değildir.

B. KESİNLEŞMİŞ ALACAKLARIN YENİDEN YAPILANDIRILMASI

Kanun’un 1 ila 4 üncü maddelerinde kesinleşmiş alacaklara ilişkin hükümler yer almaktadır. Bir alacağın kesinleşmiş olarak kabul edilmesi için Kanun’un yayımı tarihi itibarıyla;

• İlk derece yargı mercileri nezdinde dava açma süresi geçmiş,
• İtiraz/istinaf veya temyiz süreleri geçmiş,
• İdari para cezalarına ilişkin idari yaptırım kararlarına karşı dava açma süresi geçmiş,
• Uzlaşma hükümlerinden yararlanma süresi geçmiş veya uzlaşılmış olması gerekmektedir.

1. Yeniden yapılandırma kapsamına giren alacaklar (Madde 1)

• Vergi Usul Kanunu kapsamına giren vergiler ve vergi cezaları ile bunlara bağlı gecikme faizleri, gecikme zamları gibi fer’i alacaklar,
• Gümrük Kanunu ve ilgili diğer kanunlar kapsamında gümrük yükümlülüğü doğan ve Ticaret Bakanlığı’na bağlı tahsil daireleri tarafından 6183 sayılı Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanun hükümlerine göre takip edilen gümrük vergileri, idari para cezaları, faizler, gecikme faizleri, gecikme zammı alacakları,
• Sigorta primleri ve topluluk sigortası primleri, emeklilik keseneği ve kurum karşılığı, işsizlik sigortası primi, sosyal güvenlik destek primi,
• İl özel idarelerinin, 6183 sayılı Kanun kapsamında takip edilen asli ve fer’i amme alacakları,
• Belediyelerce tahsil edilen bütün vergiler, vergi cezaları, gecikme faizleri, gecikme zamları,
• Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği ile Odalar ve Borsalar Kanunu hükümlerine göre üyelerin oda ve borsalara, esnaf ve sanatkarların üyesi oldukları odalara, TÜRMOB'a, Türkiye İhracatçılar Meclisi ile İhracatçı Birliklerinin ait olan aidat ve diğer bazı alacaklar,
• Yatırım İzleme ve Koordinasyon Başkanlıkları (YİKOB) ‘nın 6183 sayılı Kanun kapsamında takip edilen asli ve fer’i amme alacakları,
• KOSGEB tarafından kullandırılan ve uygunsuzluğu tespit edilmiş destek ödemelerinden kaynaklı olan alacaklar,
• Organize sanayi bölgelerine ve sanayi sitesi yapı kooperatiflerine kullandırılan kredilerden kaynaklı alacaklar,
• Vakıflar Genel Müdürlüğü ve mazbut vakıfların kira alacakları,
• Türk Standardları Enstitüsü’nün alacakları,
• Tarım ve Orman Bakanlığı tarımsal amaçlı kooperatiflere veya bu kooperatiflerin ortaklarına 31 Ağustos 2020 tarihinden önce kullandırılan ve bu Kanun’un yayımlandığı tarih itibarıyla muaccel hale gelen krediler ile ilgili mevzuatı uyarınca yeniden yapılandırılan ancak taksitleri süresinde ödenmeyen kredi alacakları,
• İl özel idareleri, belediyeler ve bunların bağlı kuruluşları ile sermayesinin yüzde 50’sinden fazlası bunlara ait şirketlerin mülkiyetinde bulunan taşınmazlar hakkında yaptıkları satış, irtifak hakkı ve kiralama işlemlerinden kaynaklanan kullanım bedelleri ve hasılat payları alacakları,
• Kalkınma ajanslarının özel idareler, belediyeler ve sanayi odalarından olan alacakları girmektedir.

Kanun’un vergi alacaklarının yapılandırılmasına ilişkin hükümleri esas itibarıyla 31 Ağustos 2020 tarihi dikkate alınarak belirlenmiş olup, Hazine ve Maliye Bakanlığı’na bağlı tahsil dairelerince tahsil edilen;

• 31 Ağustos 2020 tarihinden (bu tarih dahil) önceki dönemlere, beyana dayanan vergilerde bu tarihe kadar verilmesi gereken beyannamelere ilişkin vergi ve bunlara bağlı vergi cezaları, gecikme faizleri, gecikme zamları,
• 2020 yılına ilişkin olarak 31 Ağustos 2020 tarihinden (bu tarih dahil) önce tahakkuk eden vergi ve bunlara bağlı vergi cezaları, gecikme faizleri, gecikme zamları,
• 31 Ağustos 2020 tarihinden (bu tarih dahil) önce yapılan tespitlere ilişkin olarak vergi aslına bağlı olmayan vergi cezaları (usulsüzlük, özel usulsüzlük gibi) için uygulanabilecektir.

2. Kesinleşmiş vergi alacaklarının yeniden yapılandırılması (Madde 2)

17 Kasım 2020 tarihi itibarıyla (bu tarih dahil);

-Vadesi geldiği halde ödenmemiş veya ödeme süresi henüz geçmemiş bulunan vergiler ile Gümrük Vergisi asıllarının tamamı,

-Vadesi geldiği halde ödenmemiş veya ödeme süresi geçmemiş, bir vergi aslına bağlı olmaksızın kesilmiş olan vergi cezalarının yüzde 50’si,

-İştirak nedeniyle kesilen vergi cezalarının yüzde 50’si,

-Gecikme faizi, gecikme zammı ve gecikme cezası yerine Yİ-ÜFE esas alınarak belirlenecek tutarların ödenmesi halinde,

• Vergi aslına bağlı olarak kesilen cezaların ve idari para cezalarının tamamı,
• Vergi aslına bağlı olmayan cezaların kalan yüzde 50’si,
• İştirak nedeniyle kesilen vergi cezalarının kalan yüzde 50’si,
• Gecikme cezası, gecikme zammı, gecikme faizi gibi fer’i alacakların tamamı ödenmeyecektir.

3. Yararlanma şartları, başvuru ve ilk taksit ödeme süreleri (Madde 3)

Kesinleşmiş vergi alacaklarının yapılandırılması imkanından yararlanabilmek isteyen borçluların;

• 31 Aralık 2020 tarihine kadar (bu tarih dahil) ilgili idareye başvuruda bulunmaları,
• Hazine ve Maliye Bakanlığı’na ödenecek tutarların ilk taksitini 31 Ocak 2021 tarihine kadar (bu tarih dahil), Sosyal Güvenlik Kurumu’na bağlı tahsil dairelerine ödenecek tutarların ise ilk taksiti 28 Şubat 2021 tarihine kadar (bu tarih dahil), diğer taksitlerini ise bu tarihleri takip eden ikişer aylık dönemler halinde azami 18 eşit taksitte ödemeleri şarttır.

Ayrıca yapılandırma imkanından yararlanabilmek isteyen borçluların dava açmamaları, açılmış davalardan vazgeçmeleri (dava hakkından vazgeçmek için 31 Aralık 2020 tarihine kadar başvuru yapılması gerekmektedir) ve kanun yollarına başvurmamaları da gerekmektedir.

Cumhurbaşkanı’nın yukarıdaki başvuru ve ilk taksit ödeme sürelerini bir aya kadar uzatma yetkisi bulunmaktadır.

4. Ödeme şekilleri ve taksitler (Madde 3)

Hesaplanan tutarın ilk taksit ödeme süresi içinde tamamen ödenmesi

Yapılandırılan tutarın tamamının ilk taksit ödeme süresi içinde (31 Ocak 2021 tarihine kadar) peşin olarak ödenmesi durumunda katsayı uygulanmayacak ve;

• Fer’i alacaklar yerine Yİ-ÜFE aylık değişim oranları esas alınarak hesaplanacak tutarların yüzde 90’ının tahsilinden vazgeçilecek,
• İdari para cezalarından yüzde 25 indirim yapılacak,
• Yapılandırma sonucu ödenecek alacağın sadece fer’i alacaktan ibaret olması halinde fer’i alacak yerine Yİ-ÜFE aylık değişim oranları esas alınarak hesaplanacak tutardan yüzde 50 indirim yapılacaktır.

Hesaplanan tutarların ilk iki taksit ödeme süresi içinde ödenmesi

Yapılandırılan tutarın tamamının ilk iki taksit ödeme süresi içinde (31 Mart 2021 tarihine kadar) ödenmesi durumunda katsayı uygulanmayacak ve;

• Fer’i alacaklar yerine Yİ-ÜFE aylık değişim oranları esas alınarak hesaplanacak tutarlar üzerinden yüzde 50 indirim yapılacak,
• İdari para cezalarından yüzde 12,5 indirim yapılacak,
• Yapılandırma sonucu ödenecek alacağın sadece fer’i alacaktan ibaret olması halinde fer’i alacak yerine Yİ-ÜFE aylık değişim oranları esas alınarak hesaplanacak tutardan yüzde 25 indirim yapılacaktır.

Taksitli ödemenin tercih edilmesi

Borçluların başvuru sırasında 6, 9, 12 veya 18 eşit taksitte ödeme seçeneklerinden birini tercih etmeleri şarttır. Tercih edilen taksit süresinden daha uzun bir sürede ödeme yapılamayacak ve taksitler ödeme süresine bağlı olarak belli bir katsayıyla artırılacaktır.

Taksitle yapılacak ödemelerde ilgili maddelere göre belirlenen tutar;

• 6 eşit taksitte yapılacak ödemelerde: 1,045,
• 9 eşit taksitte yapılacak ödemelerde: 1,083,
• 12 eşit taksitte yapılacak ödemelerde: 1,105,
• 18 eşit taksitte yapılacak ödemelerde: 1,150,

katsayısı ile çarpılacak ve bulunan tutar, taksit sayısına bölünmek suretiyle ikişer aylık dönemler halinde ödenecek taksit tutarı hesaplanacaktır. Bu Kanun hükümlerinden yararlanmak üzere başvuruda bulunan borçlulara tercih ettikleri taksit süresine uygun ödeme planı verilecektir. Ancak, tercih edilen süreden daha kısa sürede ödeme yapılması halinde ödenecek tutar ilgili katsayıya göre düzeltilecektir.

5. Taksitlerin süresinde ödenmemesinin yaptırımı

Bu Kanun’a göre ödenmesi gereken taksitlerin ilk ikisi süresinde ve tam ödenmek koşuluyla, kalan taksitlerden; bir takvim yılında iki veya daha az taksitin, süresinde ödenmemesi veya eksik ödenmesi halinde, ödenmeyen veya eksik ödenen taksit tutarlarının son taksiti izleyen ayın sonuna kadar, gecikilen her ay ve kesri için gecikme zammı oranında hesaplanacak geç ödeme zammı ile birlikte ödenmesi şartıyla bu Kanun hükümlerinden yararlanılacaktır.

- İlk iki taksitin süresinde tam ödenmemesi ya da

- Süresinde ödenmeyen veya eksik ödenen diğer taksitlerin belirtilen şekilde de ödenmemesi veya

- Bir takvim yılında ikiden fazla taksitin süresinde ödenmemesi veya eksik ödenmesi halinde bu Kanun hükümlerinden yararlanma hakkı kaybedilir. Bu hüküm her bir madde ve alacaklı idareler açısından taksitlendirilen alacaklar için ayrı ayrı uygulanacaktır.

Bu Kanun’a göre ödenecek taksit tutarının yüzde 10’unu aşmamak şartıyla 10 Türk lirasına (bu tutar dahil) kadar yapılmış eksik ödemeler için bu Kanun hükümleri ihlal edilmiş sayılmayacaktır.

6. Tahsilinden vazgeçilecek küçük alacaklar

Hazine ve Maliye Bakanlığı’na bağlı tahsil dairelerince takip edilmekte olan ve vadesi 31 Aralık 2014 tarihinden (bu tarih dahil) önce olduğu halde bu Kanun’un yayımı tarihi itibarıyla ödenmemiş olan ve 6183 sayılı Kanun kapsamına giren her bir alacağın türü, dönemi, asılları ayrı ayrı dikkate alınmak suretiyle tutarı 100 Türk Lirası’nı aşmayan asli alacakların ve tutarına bakılmaksızın bu asıllara bağlı fer’i alacakların, aslı ödenmiş fer’i alacaklardan tutarı 200 Türk Lirası’nı aşmayanların tahsilinden vazgeçilecektir.

7. Yİ-ÜFE aylık değişim oranları

Yİ-ÜFE aylık değişim oranları Türkiye İstatistik Kurumunun her ay için belirlediği;

31 Aralık 2004 tarihine kadar toptan eşya fiyatları endeksi (TEFE) aylık değişim oranlarını,

1 Ocak 2005 tarihinden itibaren üretici fiyatları endeksi (ÜFE) aylık değişim oranlarını,

1 Ocak 2014 tarihinden itibaren yurt içi üretici fiyat endeksi (Yİ-ÜFE) aylık değişim oranlarını,

1 Kasım 2016 tarihinden itibaren aylık yüzde 0,35 oranını (Kanun’un yayımlandığı ay –Kasım 2020- dahil) ifade etmektedir.

C. İSTİHDAMA YÖNELİK DÜZENLEMELER

Kanun ile işveren ve çalışanlara yönelik bazı düzenlemeler yapılmıştır. Yapılan düzenlemelerden öne çıkan hususlar ise özetle aşağıdaki gibidir:

1- İşsizlik ödeneğinden yararlandırılan kişilerin istihdama daha hızlı dönüşlerinin teşvik edilmesi (Madde 5)

Kanun’un 5 inci Maddesiyle, 4447 sayılı İşsizlik Sigortası Kanunu’na eklenen, Ek 7 nci Madde ile işsizlik ödeneğinden yararlandırılan kişilerin istihdama daha hızlı dönüşlerinin teşvik edilmesi amacıyla bu kişilerin, işten ayrılmalarını takip eden 90 gün içerisinde işe girmeleri ve bu iş yerinde 12 ay süreyle kesintisiz çalışmaları halinde uzun vadeli sigorta primlerinin tamamının İşsizlik Sigortası Fonundan karşılanması düzenlenmektedir.

2- Genç, kadın ve mesleki belge sahibi olanların istihdamına yönelik teşvik uygulamasında sürenin uzatılması (Madde 6)

Bu Kanun’un 6 ncı Maddesiyle, 4447 sayılı Kanun’un Geçici 10 uncu maddesinin on ikinci fıkrasında yapılan değişiklik ile 31 Aralık 2020 tarihinde süresi dolan genç, kadın ve mesleki belge sahibi olanların istihdamına yönelik teşvik uygulaması süresinin 31 Aralık 2023 tarihine kadar uzatılabilmesine yönelik Cumhurbaşkanı’na yetki verilmiştir.

3- İlave istihdam teşvikinde sürenin uzatılması (Madde 7)

Bu Kanun’un 7 nci Maddesiyle, 4447 sayılı Kanun’un Geçici 19 uncu Maddesine eklenen fıkra ile 01 Ocak 2018 ila 31 Aralık 2020 tarihleri arasında özel sektör işverenlerince bir önceki yıl ortalamasına ilave istihdam edilen kişiler için 12 ay, bu kişinin kadın, genç veya engelli olması durumunda 18 ay süreyle prim teşviki verilmesine ilişkin sürenin 31 Aralık 2023 tarihine kadar uzatılabilmesine yönelik Cumhurbaşkanı’na yetki verilmiştir.

4- Esnaf Ahilik Sandığı uygulamasının yürürlük tarihinin ertelenmesi (Madde 9)

Bu Kanun’un 9 uncu Maddesiyle, 4447 sayılı Kanun’un Geçici 22 nci Maddesinin birinci fıkrasında yapılan değişiklik ile Esnaf Ahilik Sandığı uygulamasının yürürlük tarihi 31 Aralık 2023’e ertelenmiştir.

5- Kısa çalışma ödeneği süresinin uzatılmasına ilişkin Cumhurbaşkanı'na yetki verilmesi (Madde 10)

Kanun’un 10 uncu Maddesiyle, 4447 sayılı Kanun’un Geçici 23 üncü Maddesi’nin üçüncü fıkrasında yapılan değişiklik ile kısa çalışma ödeneği süresinin, 30 Haziran 2021 tarihine kadar uzatılmasına yönelik Cumhurbaşkanı’na yetki verilmiştir.

6- Normalleşme desteğinden yararlanma süresinin uzatılması (Madde 11)

Kanun’un 11 inci Maddesiyle, 4447 sayılı Kanun’un Geçici 26 ncı Maddesinin dokuzuncu fıkrasında yapılan değişiklik ile 1 Temmuz 2020 tarihinden önce kısa çalışma başvurusunda bulunmuş olan özel sektör işyerlerinde, kısa çalışmanın sona ermesi ve haftalık normal çalışma sürelerine dönülmesi durumunda İşsizlik Sigortası Kanunu’nun Geçici 26 ncı Madde uyarınca sağlanan normalleşme desteğinin uygulama süresinin 30 Haziran 2021 tarihine kadar uzatılabilmesine ilişkin Cumhurbaşkanı’na yetki verilmiştir.

7- İş veya hizmet sözleşmesi 01 Ocak 2019-17 Nisan 2020 döneminde sona erenlerin aynı işverenler tarafından fiilen çalıştırılmaları halinde destek uygulaması (Madde 12)

Kanunun 12 nci Maddesiyle, 4447 sayılı Kanun’a eklenen Geçici 27 nci Madde ile işsiz halde bulunan kişilerin yeniden istihdamı ile Sosyal Güvenlik Kurumu’na bildirilmeksizin çalışan kişilerin de istihdam edilebilmesi için; iş veya hizmet sözleşmesi 01 Ocak 2019-17 Nisan 2020 döneminde sona erenler ile Sosyal Güvenlik Kurumu’na bildirilmeksizin çalışanların en son çalıştıkları işyerlerine başvurmaları ve bu işverenler tarafından fiilen çalıştırılmaları halinde;

• Bu sigortalılar için işverenlere her ay bu işverenlerin Sosyal Güvenlik Kurumu’na ödeyecekleri tüm primlerden mahsup edilmek suretiyle günlük 44,15 Türk Lirası destek verilmesi,
• Başvuruda bulananlardan işveren tarafından işe alınıp ücretsiz izne ayrılanlar için ise günlük 39,24 Türk Lirası nakdi ücret desteği verilmesi,
• Bu kapsamda olup başvurusunun kabul edilmediğini bildirenler için de maddede sayılan şartlar dahilinde hane başına günlük 34,34 Türk Lirası destek verilmesi düzenlenmiştir.

8- 2019/Ocak-2020/Nisan döneminde en az sigortalı bildirimi yapılan aydaki/dönemdeki sigortalı sayısına ilave olarak istihdam edilecek her bir sigortalı için destek uygulaması (Madde 13)

Kanun’un 13 üncü Maddesiyle, 4447 sayılı Kanun’a eklenen Geçici 28 nci Madde ile işverenler tarafından 2019/Ocak-2020/Nisan döneminde en az sigortalı bildirimi yapılan aydaki/dönemdeki sigortalı sayısına ilave olarak istihdam edilecek her bir sigortalı için her ay bu işverenlerin Sosyal Güvenlik Kurumu’na ödeyecekleri tüm primlerden mahsup edilmek suretiyle destek sağlanması düzenlenmektedir.

Bu destek kapsamında, işe alındığı tarihten itibaren fiilen çalıştırılacak sigortalılar için günlük 44,15 Türk Lirası; ilave olarak işe alınacaklardan işveren tarafından ücretsiz izne ayrılacak olanlara ise günlük 39,24 Türk Lirası nakdi ücret desteği verilmesi düzenlenmektedir.

D. VARLIK BARIŞI ( MADDE 21)

Kanun’un 21 inci Maddesi ile Gelir Vergisi Kanunu’na eklenen Geçici 93 üncü Maddede yeni varlık barışı düzenlemesine yer verilmektedir.

1. Varlık barışı kapsamı

• Yurt dışında bulunan; para, altın, döviz, menkul kıymet ve diğer sermaye piyasası araçları,
• Gelir veya kurumlar vergisi mükelleflerince sahip olunan ve Türkiye’de bulunan ancak kanuni defter kayıtlarında yer almayan; para, altın, döviz, menkul kıymet ve diğer sermaye piyasası araçları ile taşınmazlar girmektedir.

2. Bildirim zamanı

• Yurt dışında bulunan para, altın, döviz, menkul kıymet ve diğer sermaye piyasası araçlarını, 30 Haziran 2021 tarihine kadar Türkiye'deki banka veya aracı kuruma bildiren gerçek ve tüzel kişiler, söz konusu varlıkları serbestçe tasarruf edebileceklerdir.
• Yurt içi varlıklarla ilgili hüküm sadece kayıtların düzeltilmesini içerdiğinden, bu düzenlemeden yalnız gelir ve kurumlar vergisi mükelleflerinin yararlanması mümkün bulunmaktadır. Buna göre, gelir veya kurumlar vergisi mükellefleri, sahip oldukları ve Türkiye’de bulunan ancak kanuni defter kayıtlarında yer almayan para, altın, döviz, menkul kıymet ve diğer sermaye piyasası araçları ile taşınmazlarını, 30 Haziran 2021 tarihine kadar vergi dairelerine bildirebileceklerdir. Bildirilen bu varlıklar 30 Haziran 2021 tarihine kadar dönem kazancının tespitinde dikkate almaksızın kanuni defterlere kaydedebilirler.

3. Yurt dışında bulunan varlıkların Türkiye’ye getirilmesi

Bu hükümden faydalanılabilmesi için, yurt dışında bulunan varlıklarını bildirenlerin bu varlıkları, bildirimin yapıldığı tarihten itibaren 3 ay içinde Türkiye'ye getirmeleri veya Türkiye'deki banka ya da aracı kurumlarda açılacak bir hesaba transfer etmeleri gerekmektedir.

4. Türkiye’ye getirilme şartı aranmayan haller

Yurt dışında bulunan varlıklar, yurt dışında bulunan banka veya finansal kurumlardan kullanılan ve bu maddenin yürürlük tarihi itibarıyla kanuni defterlerde kayıtlı olan kredilerin en geç 30 Haziran 2021 tarihine kadar kapatılmasında kullanılabilecektir. Bu takdirde, defter kayıtlarından düşülmesi kaydıyla, borcun ödenmesinde kullanılan varlıklar için Türkiye’ye getirilme şartı aranmaksızın bu madde hükümlerinden yararlanılacaktır.

5. Taşınmazların ayni sermaye olarak konulmak suretiyle işletme kayıtlarına alınması

Düzenleme kapsamında bildirilen taşınmazların ayni sermaye olarak konulmak suretiyle işletme kayıtlarına alınması halinde, sermaye artırım kararının bildirim tarihi itibarıyla alınmış olması ve söz konusu kararın bildirim tarihini izleyen onuncu ayın sonuna kadar ticaret siciline tescil edilmesi kaydıyla, bu madde hükümlerinden faydalanılabilecektir.

6. Bildirilen söz konusu varlıkların elden çıkarılması

213 sayılı Vergi Usul Kanunu uyarınca defter tutan mükellefler, bu madde kapsamında Türkiye’ye getirilen varlıklarını, dönem kazancının tespitinde dikkate almaksızın işletmelerine dahil edebilecekleri gibi aynı varlıkları vergiye tabi kazancın ve kurumlar için dağıtılabilir kazancın tespitinde dikkate almaksızın işletmelerinden çekebileceklerdir.

Türkiye’de bulunan varlıklar, 30 Haziran 2021 tarihine kadar, dönem kazancının tespitinde dikkate alınmaksızın kanuni defterlere kaydedilebilecektir. Bu takdirde, söz konusu varlıklar vergiye tabi kazancın ve kurumlar için dağıtılabilir kazancın tespitinde dikkate alınmaksızın işletmeden çekilebilecektir.

7. Gider ve indirim durumu

Türkiye’ye getirilen veya kanuni defterlere kaydedilen varlıkların elden çıkarılmasından doğan zararlar, gelir veya kurumlar vergisi uygulaması bakımından gider veya indirim olarak kabul edilmeyecektir.

8. İnceleme ve tarhiyat yapılmaması

Yukarıdaki hükümler kapsamında; Türkiye'deki banka veya aracı kuruma bildiren yurt dışı varlıklar ile gelir ve kurumlar vergisi mükelleflerince vergi dairesine bildirilen yurt içi varlıklar nedeniyle hiçbir suretle vergi incelemesi ve vergi tarhiyatı yapılmayacaktır.

E. VERGİ KANUNLARINDA YAPILAN DÜZENLEMELER

1. İhracata Yeni Teşvik (Madde 16)

Kanun’un 16 ncı Maddesiyle, Gelir Vergisi Kanunu’nun 89 uncu Maddesi’nin birinci fıkrasına eklenen bent ile tam mükellef gerçek kişilerin mal ihracından elde ettikleri kazançlarının yüzde 50’sinin beyannamede bildirilen gelirlerden indirilmesine imkan tanınmaktadır.

Bu indirimden yararlanılabilmesi için bu kapsamda sayılan;

• İhracattan kaynaklanan hasılatları toplamı yıllık 400.000 Türk Lirası’na kadar olanların, ilgili yılda kendilerinin sigortalı olması,
• İhracattan kaynaklanan hasılatları toplamı yıllık 800.000 Türk Lirası’na kadar olanların, ilgili yılda kendilerinin sigortalı olması ve en az ortalama bir tam zamanlı ya da eş değer kısmi zamanlı işçi çalıştırması,
• İhracattan kaynaklanan hasılatları toplamı yıllık 1.600.000 Türk Lirası’na kadar olanların, ilgili yılda kendilerinin sigortalı olması ve en az ortalama iki tam zamanlı ya da eş değer kısmi zamanlı işçi çalıştırması,
• İhracattan kaynaklanan hasılatları toplamı yıllık 2.400.000 Türk Lirası’na kadar olanların, ilgili yılda kendilerinin sigortalı olması ve en az ortalama üç tam zamanlı ya da eş değer kısmi zamanlı işçi çalıştırması gerekmektedir.

2. Sermaye şirketlerinin kendi hisselerini iktisabı (Madde 17)

Kanun’un 17 nci Maddesi ile, Gelir Vergisi Kanunu’nun 94 üncü Maddesi’ne eklenen fıkra uyarınca, tam mükellef sermaye şirketlerinin Türk Ticaret Kanunu hükümleri kapsamında kendi hisse senetlerini veya ortaklık paylarını iktisap etmeleri durumunda bunları;

• Sermaye azaltımı yoluyla itfa etmeleri halinde iktisap bedeli ile hisse senetlerinin veya ortaklık paylarının itibari değeri arasındaki fark tutarın sermaye azaltımına ilişkin kararın ticaret sicilinde tescil edildiği tarih,
• İktisap bedelinin altında bir bedel karşılığında elden çıkarmaları halinde iktisap bedeli ile elden çıkarma bedeli arasındaki fark tutarın elden çıkarma tarihi,
• İktisap ettikleri tarihten itibaren iki tam yıl içerisinde, sermaye azaltımı yoluyla itfa etmemeleri veya elden çıkarmamaları halinde, iktisap bedeli ile hisse senetlerinin veya ortaklık paylarının itibari değeri arasındaki fark tutarın iktisap tarihinden itibaren iki tam yıllık sürenin son günü itibarıyla dağıtılmış kar payı sayılacak ve bu tutarlar üzerinden yüzde 15 vergi tevkifatı yapılacaktır.

Maddede, ayrıca tevkif edilen vergilerin herhangi bir vergiden mahsup edilemeyeceği düzenlenmekte ve Cumhurbaşkanı’na tam mükellef sermaye şirketinin paylarının Borsa İstanbul’da işlem görüp görmemesine, işlem gören paylarının toplam payları içindeki oranına, geri alınan payların Borsa İstanbul’da işlem gören paylardan olup olmamasına, tam mükellef kurumlardan geri alınıp alınmamasına, tam mükellef sermaye şirketinin yıllık satış hasılatı ve diğer gelirlerinin toplam tutarına göre ayrı ayrı ya da birlikte,  bu oranı sıfıra kadar indirmeye veya bir katına kadar artırmak suretiyle yeniden tespit etmeye yetki verilmektedir.

3. Gelir Vergisi Kanunu’nun geçici maddelerine ilişkin düzenlemeler (Madde 19, 20)

• Gelir Vergisi Kanunu’nun Geçici 67 inci Maddesi’nde yer alan menkul kıymet gelirlerinde stopaj uygulamasının süresi 31 Aralık 2020 tarihinde sona ermekteydi, Kanun’un 19 uncu Maddesi ile, geçici maddenin uygulanma süresi 31 Aralık 2025 tarihine kadar uzatılacaktır. İstisna kapsamındaki kazançların hangi durumda madde kapsamında tevkifata tabi olacağı hususuna açıklık getirilmektedir. Bu kapsamda;
• Bazı Kanunlarla vergi muafiyeti tanınan veya istisna tutulan kurum gelirlerinin, 193 sayılı Kanun’un Geçici 67 nci Maddesi kapsamında tevkifata tabi tutulup tutulamayacağına ilişkin ihtilaflar söz konusu olmaktadır. Yapılan düzenlemeyle söz konusu hususa açıklık kazandırılmakta, diğer Kanunlarda, açık olarak tevkif suretiyle kesilen vergileri de kapsayan bir istisna veya muafiyet hükmü mevcut olmadığı sürece bu kurumların gelirlerine Geçici 67 nci Madde kapsamında tevkifat yapılacağı belirtilmektedir.
• Banka ve aracı kurumlar vasıtasıyla gerçekleştirilen kaldıraçlı alım satım (foreks) işlemlerinden elde edilen gelirlerin Geçici 67 nci Madde kapsamında kaynakta kesinti suretiyle vergilendirilmesi düzenlenmektedir.
• Gelir Vergisi Kanunu’nun Geçici 68 inci Maddesi’nde, 31 Aralık 2020 tarihine kadar Türkiye Jokey Kulübü tarafından organize edilen yarışmalara katılan atların jokeyleri, jokey yamakları ve antrenörlerine ücret olarak yapılan ödemeler üzerinden yüzde 20 oranında gelir vergisi tevkifatı yapılacağına ilişkin düzenleme bulunmaktadır. Kanun’un 20 inci Maddesi ile, geçici maddenin uygulanma süresi 31 Aralık 2025 tarihine kadar uzatılacaktır.

4. Katma Değer Vergisi’nde süre uzatımına ilişkin düzenlemeler (Madde 23, 24, 25)

• Katma Değer Vergisi Kanunu Geçici 17 inci Madde kapsamında, dahilde işleme ve geçici kabul rejimi kapsamında ihraç edilecek malların üretiminde kullanılacak maddelerin 31 Aralık 2020 tarihine kadar tesliminde Katma Değer Vergisi Kanunu’nun 11 inci Maddesi’nin 1 numaralı fıkrasının (c) bendi hükümlerine (tecil-terkin uygulaması) göre, bölgeler, sektörler veya mal grupları itibarıyla işlem yaptırmaya Cumhurbaşkanı yetkilidir. Kanun’un 23 üncü Maddesi ile, geçici maddenin uygulanma süresi 31 Aralık 2025 tarihine kadar uzatılacaktır.
• Katma Değer Vergisi Kanunu Geçici 23 üncü Madde kapsamında, Milli Eğitim Bakanlığı’na bilgisayar ve donanımlarının bedelsiz teslimleri ile bunlara ilişkin yazılım teslimi ve hizmetleri, bu mal ve hizmetlerin bağışı yapacak olanlara teslim ve ifası 31 Aralık 2020 tarihine kadar katma değer vergisinden müstesnadır. Bu kapsamda yapılan teslim ve hizmet ifaları için yüklenilen vergiler, vergiye tabi işlemler nedeniyle hesaplanan vergiden indirilir. İndirimle giderilemeyen vergiler iade edilmez. Kanun’un 24 üncü Maddesi ile, geçici maddenin uygulanma süresi 31 Aralık 2023 tarihine kadar uzatılacaktır.
• Katma Değer Vergisi Kanunu Geçici 40 ıncı Madde kapsamında, 2019 UEFA Süper Kupa Finali ve 2020 UEFA Şampiyonlar Ligi Finali müsabakalarına ilişkin olmak üzere Avrupa Futbol Federasyonları Birliği (UEFA), katılımcı futbol kulüpleri ve organizasyonda görevli tüzel kişilerden iş yeri, kanuni ve iş merkezi Türkiye’de bulunmayanlara, bu müsabakalar dolayısıyla yapılacak mal teslimleri ve hizmet ifaları ile bunların bu müsabakalar dolayısıyla yapacakları mal teslimleri ve hizmet ifaları Katma Değer Vergisi’nden müstesnadır. Bu maddede düzenlenen istisnalar dolayısıyla yüklenilen vergiler, vergiye tabi işlemler üzerinden hesaplanan vergilerden indirilir. İndirim yoluyla telafi edilemeyen vergiler ise istisna kapsamında işlem yapan mükellefin talebi üzerine nakden veya mahsuben iade edilir. Kanun’un 25 inci Maddesi ile, yukarıdaki hükümde yer alan 31 Aralık 2020 ibaresi 31 Aralık 2021 olarak değiştirilmiştir.

5. Kurumlar Vergisi Kanunu’nda yapılan değişiklikler (Madde 35, 36, 37)

Payları ilk defa halka arz edilen kurumlar için indirimli kurumlar vergisi oranına ilişkin düzenlemeler (Madde 35)

Kanun’un 35 inci Maddesiyle, Kurumlar Vergisi Kanunu’nun 32 nci Maddesi’ne eklenen fıkra uyarınca, payları Borsa İstanbul Pay Piyasası’nda ilk defa işlem görmek üzere en az  yüzde 20 oranında halka arz edilen kurumların, paylarının ilk defa halka arz edildiği hesap döneminden başlamak üzere 5 hesap dönemine ait kurum kazançlarına kurumlar vergisi oranı 2 puan indirimli olarak uygulanacaktır. Ancak bu oran indirimi; bankalar, finansal kiralama şirketleri, faktoring şirketleri, finansman şirketleri, ödeme ve elektronik para kuruluşları, yetkili döviz müesseseleri, varlık yönetim şirketleri, sermaye piyasası kurumları ile sigorta ve reasürans şirketleri ve emeklilik şirketleri için geçerli değildir. İndirimden yararlanılan hesap döneminden itibaren 5 hesap dönemi içinde pay oranına ilişkin bu fıkrada belirlenen şartın kaybedilmesi halinde, indirimli vergi oranı uygulaması nedeniyle zamanında tahakkuk ettirilmeyen vergiler vergi ziyaı cezası uygulanmaksızın gecikme faiziyle birlikte tahsil edilecektir. Bu hüküm; 1 Ocak 2021 tarihinden, özel hesap dönemine tabi olan mükelleflerde 2021 takvim yılında başlayan özel hesap döneminin başından itibaren elde edilen kazançlara uygulanacaktır.

Kurumlar vergisinde süre uzatımına ilişkin düzenlemeler (Madde 36,37)

• Kurumlar Vergisi Kanunu’nun Geçici 2 inci Maddesi’nde; 1 Ocak 2008 -31 Aralık 2020 tarihleri arasında; dernek veya vakıflarca elde edilen, Gelir Vergisi Kanunu’nun 94 üncü Maddesi’nin (5) numaralı bendi ve Geçici 67 inci Maddesi kapsamında kesinti suretiyle vergilendirilmiş kazanç ve iratlar ile Milli Eğitim Bakanlığı’na bağlı örgün ve yaygın eğitim yapan mesleki ve teknik eğitim okullarındaki atölye ve uygulama birimleri ile anaokulu, kreş, çıraklık ve halk eğitim merkezlerindeki uygulama birimlerine bağlı döner sermaye işletmelerinin elde ettikleri gelirler dolayısıyla iktisadi işletme oluşmuş sayılmayacağına ilişkin hüküm yer almaktadır. Kanun’un 36 ıncı Maddesi ile, geçici maddenin uygulanma süresi 31 Aralık 2025 tarihine kadar uzatılacaktır.
• Kurumlar Vergisi Kanunu’nun Geçici 11 inci Maddesinde; 2019 UEFA Süper Kupa Finali ve 2020 UEFA Şampiyonlar Ligi Finali müsabakalarının Türkiye’de oynanmasına ilişkin olarak Türkiye’de elde ettikleri kazanç ve iratları dolayısıyla Avrupa Futbol Federasyonları Birliği (UEFA), katılımcı futbol kulüpleri ve organizasyonda görevli tüzel kişilerden işyeri, kanuni ve iş merkezi Türkiye’de bulunmayanların gelir ve kurumlar vergisinden muaf olduğuna dair düzenleme bulunmaktadır. Bu muafiyet, tevkif yoluyla alınan vergileri de kapsamaktadır. UEFA tarafından şampiyonlar ligine ilişkin yeni takvim değiştirilmiştir. Buna göre 2020 yılında İstanbul’da oynanması planlanan şampiyonlar ligi finali Lizbon’da (Portekiz), 2021’de St. Petersburg’da (Rusya) oynanacak olan şampiyonlar ligi finali İstanbul’da oynanacaktır. Kanun’un 37 inci Maddesi ile, geçici maddede yer alan 2020 ibaresi 2021 olarak değiştirilmiştir. Böylelikle söz konusu muafiyetin yeni takvime göre 2021 finali için geçerli olması sağlanmıştır.

6. Konaklama vergisinde erteleme düzenlemesi (Madde 42)

7 Aralık 2019 tarihli Resmi Gezete’de yayımlanan 7194 sayılı Kanun ile Gider Vergileri Kanunu’na eklenen yeni hükümle “Konaklama Vergisi” ihdas edilmişti. Buna göre otel, motel, tatil köyü, pansiyon, apart otel, misafirhane, kamping, dağ evi, yayla evi gibi konaklama tesislerinde verilen geceleme hizmeti ile bu hizmetle birlikte satılmak suretiyle konaklama tesisi bünyesinde sunulan diğer tüm hizmetler (yeme, içme, aktivite, eğlence hizmetleri ve havuz, spor, termal ve benzeri alanların kullanımı gibi) konaklama vergisine tabidir. 7226 sayılı Kanun ile (26 Mart 2020 tarihli mükerrer Resmi Gazete) söz konusu hükmün yürürlük tarihi 1 Ocak 2021 tarihine ertelenmişti. Bu kez 7256 sayılı Kanun’un 42 inci Maddesi ile, 1 Ocak 2021 tarihinde yürürlüğe girmesi öngörülen konaklama vergisinin yürürlük tarihi 1 Ocak 2022’ye ertelenmiştir.

Söz konusu Kanun’a aşağıdaki bağlantı ile ulaşılabilecektir.

7256 Sayılı Bazı Alacakların Yeniden Yapılandırılması ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun

Saygılarımızla