7420 Sayılı Kanun Resmî Gazete ’de Yayımlanmıştır

Basılı Bültenler

7420 Sayılı Kanun Resmî Gazete ’de Yayımlanmıştır

14 Kas 2022

09 Kasım 2022 tarihli ve 32008 sayılı Resmî Gazete’ de 7420 sayılı “Gelir Vergisi Kanunu ile Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun” yayımlanmıştır.

Söz konusu Kanun kapsamında;

• Sermaye azaltımında vergileme kanun maddesi olarak düzenlenmekte,
• Kur Korumalı Mevduat dönüşüm süresi 31 Aralık 2023'e kadar uzatılmakta,
• Küçük alacaklarından feragat eden mükelleflere bu alacaklarını "değersiz alacak" kabul ederek kayıtlarından çıkarma imkanı getirilmekte,
• Çalışanlara nakit olarak verilen yemek bedelinin 51 lirayı aşmayan kısmı gelir vergisinden müstesna tutulmakta,
• Çalışanlara 1.000 Türk Lirasına kadar yapılacak elektrik, doğalgaz ve ısınma gideri ödemeleri gelir vergisinden istisna edilmekte,
• Yurt dışında yapılan inşaat, onarım, montaj işleri ile teknik hizmetlerde çalışanlara yapılan ücret ödemeleri gelir vergisi istisnası kapsamına alınmakta,
• Meskenlerde yenilenebilir enerji kaynaklarına dayalı elektrik üretiminde teşvik sınırı 50 kW’a çıkarılmakta,
• Bireysel katılım yatırımcısı indirimi uygulama süresi 31 Aralık 2027 tarihine kadar uzatılmakta,
• Turizm payı alınan mükellefler ile bu mükelleflerden alınan pay oranları

konularında düzenlemeler yapılmış olup ilgili düzenlemelerden önemli gördüklerimize ilişkin açıklamalara aşağıda yer verilmiştir.

1- MESKENLERDE YENİLENEBİLİR ENERJİ KAYNAKLARINA DAYALI ELEKTRİK ÜRETİMİNDE TEŞVİK SINIRININ 50 KW’A ÇIKARILMASI:

Bilindiği üzere, 193 sayılı Gelir Vergisi Kanunu’nun “Vergiden Muaf Esnaf” başlıklı 9 uncu maddesinin birinci fıkrasının (9) numaralı bendi uyarınca, yenilenebilir enerji kaynaklarına dayalı elektrik enerjisi üretimi amacıyla, sahibi oldukları veya kiraladıkları konutların çatı ve/veya cephelerinde kurdukları kurulu gücü azami 25 kW'a kadar (25 kW dâhil) olan (Kat maliklerince ana gayrimenkulün ortak elektrik enerjisi ihtiyacının karşılanması amacıyla kurulan dâhil) yalnızca bir üretim tesisinden üretilen elektrik enerjisinin ihtiyaç fazlasını son kaynak tedarik şirketine satanlar gelir vergisinden muaf tutulmuştu. 

Söz konusu Kanun’un 1 inci maddesi ile 193 sayılı Gelir Vergisi Kanunu’nun 9 uncu maddesinde yapılan değişiklik ile, lisanssız yürütülebilecek faaliyetler kapsamında apartmanların çatı ve cephelerinde kurulan elektrik üretim tesislerine 25 kW'lık sınır dahilinde sağlanmış olan vergi teşvikinin sınırı 50 kW olacak şekilde yeniden belirlenmiştir.

2- ÇALIŞANLARA YEMEK BEDELİ OLARAK YAPILAN GÜNLÜK BELİRLİ TUTARI AŞMAYAN ÖDEMELERİN İSTİSNA KAPSAMINA ALINMASI:

Bilindiği üzere,193 sayılı Gelir Vergisi Kanunu’nun “Ücretler” başlıklı 23 üncü maddesinin birinci fıkrasının (8) numaralı bendi uyarınca, hizmet erbabına işverenlerce yemek verilmek suretiyle sağlanan menfaatler gelir vergisinden istisnadır. İşverenlerce, işyerinde veya müştemilatında yemek verilmeyen durumlarda çalışılan günlere ait bir günlük yemek bedelinin 51 lirayı (1 Temmuz 2022 tarihinden itibaren geçerli tutar) aşmaması ve buna ilişkin ödemenin yemek verme hizmetini sağlayan mükelleflere yapılması ise şart olduğu açıklanmıştı.

İlaveten ödemenin bu tutarı aşması halinde, aşan kısım ile hizmet erbabına yemek bedeli olarak nakden yapılan ödemeler ve bu amaçla sağlanan menfaatler ücret olarak vergilendirilmekte idi.

7420 sayılı Kanunun 2 nci maddesi ile 193 sayılı Gelir Vergisi Kanunu’nun 23 üncü maddesinde yapılan değişiklik uyarınca; işverenlerce, işyerinde veya müştemilatında yemek verilmeyen durumlarda çalışanlara, çalışılan günlere ait yapılan bir günlük yemek bedelinin 51 Türk lirasını aşmayan ödemeler istisna kapsamına alınacaktır.

3- YURT DIŞINDA YAPILAN İNŞAAT, ONARIM, MONTAJ İŞLERİ İLE TEKNİK HİZMETLERDE ÇALIŞANLARA YAPILAN ÜCRET ÖDEMELERİNİN İSTİSNA KAPSAMINA ALINMASI:

Söz konusu Kanun’un 2 nci maddesi ile 193 sayılı Gelir Vergisi Kanunu’nun “Ücretler” başlıklı 23 üncü

maddesine eklenen    19 uncu bent uyarınca yurt dışında yapılan inşaat, onarım, montaj işleri ile teknik hizmetlerde çalışan hizmet erbabına, fiilen yurt dışındaki çalışmaları karşılığı işverenin yurt dışı kazançlarında karşılanarak yapılan ücret ödemeleri gelir vergisinden müstesna edilmiştir.

4- ÇALIŞANLARA 1.000,00 TÜRK LİRASINA KADAR YAPILACAK ELEKTRİK, DOĞALGAZ VE ISINMA GİDERİ ÖDEMELERİNİN GELİR VERGİSİNDEN İSTİSNA EDİLMESİ:

İlgili Kanun’un geçici 1 inci maddesi ile işverenler tarafından çalışanlara elektrik, doğalgaz ve ısınma giderlerine karşılık olmak üzere 9 Kasım 2022 tarihinden itibaren 2023 yılı Haziran ayının sonuna kadar, mevcut ücretlerine/prime esas kazançlarına ilave olarak yapılan aylık 1.000 TL'yi aşmayan ödemelerin prime esas kazanca dahil edilmemesi ve gelir vergisinden istisna edilmesi amaçlanmıştır.

Yukarıda bahsi geçen madde 9 Kasım 2022 tarihi itibariyle yürürlüğe girmekte olup, ilaveten maddenin uygulanmasına ilişkin usul ve esasları belirlemeye ilgisine göre Hazine ve Maliye Bakanlığı ve Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı yetkili kılınmıştır.

5- BİREYSEL KATILIM YATIRIMCISI İNDİRİMİ UYGULAMA SÜRESİNİN UZATILMASI:

Bilindiği üzere, 193 sayılı Gelir Vergisi Kanunu’nun geçici 82 nci maddesi uyarınca; bireysel katılım yatırımcıları, şirketlere koydukları sermaye miktarının yüzde 75'ini, iktisap ettikleri tam mükellef anonim şirketlere ait iştirak hisselerini en az iki tam yıl elde tutma şartıyla, Gelir Vergisi matrahından gider olarak indirebilmektedirler. Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı, TÜBİTAK ile KOSGEB tarafından belirlenen araştırma, geliştirme ve yenilikçilik programları kapsamında son 5 yıl içinde projesi desteklenen kurumlara iştirak sağlayan bireysel katılım yatırımcıları için bu oran, yüzde 100 olarak uygulanmaktadır. Diğer taraftan yıllık indirim tutarı, 1 milyon lirayı aşamamaktadır. İlgili yıl kazancından indirilemeyen kısım, izleyen yıllarda bu yıllar için belirlenen yeniden değerleme oranında artırılarak dikkate alınmaktadır.

Yukarıda yapılan açıklamalar doğrultusunda, söz konusu Kanun’un 3 üncü maddesi ile 193 sayılı Gelir Vergisi Kanununun geçici 82 nci maddesinde yapılan düzenlemeyle anılan maddenin uygulama süresi 31 Aralık 2027 tarihine kadar uzatılmakta olup, yararlanılacak indirim tutarı olan “1.000.000 Türk lirası”, “2.500.000 Türk lirası” olacak şekilde revize edilmiştir.

6- SERMAYE AZALTIMI KONUSUNDA YENİ DÜZENLEMELER GETİRİLMESİ:

Bilindiği üzere, sermaye azaltımının ortaklar tarafından nakden veya aynen yapılan ödemelerden kaynaklanması halinde, ortakların esas olarak işletmeye koydukları sermayeyi Türk Ticaret Kanunu hükümleri çerçevesinde geri almış olmaları nedeniyle mükellefiyet statüsüne bakılmaksızın vergilendirme işlemi yapılmamaktadır.

Yapılacak olan sermaye azaltımında öncelikle yeniden değerleme değer artış fonu ve geçmiş yıl karlarının işletmeden çekildiği kabul edilmekte olup, azaltılan sermaye tutarı, yeniden değerleme değer artış fonu ve geçmiş yıl karları tutarından fazla ise, fazlalığın şirket ortakları tarafından nakit olarak konulan sermayeden kaynaklandığı kabul edilmektedir.

7420 sayılı Kanun’un 22 nci maddesi ile 5520 sayılı Kurumlar Vergisi Kanununa “Sermaye azaltımında vergileme” başlıklı 32/B maddesinin eklenmiştir.

Eklenen madde doğrultusunda, sermayesi işletmeden çekilmesi halinde vergilendirilmeyecek olan ayni veya nakdi sermayenin dışında farklı unsurları da barındıran şirketlerin, sermayelerini azaltmaları durumunda, sermayenin hangi unsurunun ne kadar tutarda azalacağı ve azaltıma konu edilen bu unsurlar üzerinden nasıl vergileme yapılacağı hususu netleştirilmektedir. 

Yapılan düzenlemede, sermaye azaltımında vergilemenin; sermaye unsurlarının sermayeye ilavesinden itibaren 5 yıl dolmadan veya 5 yıl sonra azaltmaya bağlı olarak iki farklı şekilde yapılması öngörülmektedir.

Buna göre; sermayeye aktarılan çeşitli kaynakları aktarıldığı tarihten itibaren; 5 yıl boyunca sermaye azaltımı yapmayan kuramlarda, bu sürenin sonunda sermaye azaltılmışsa, işletmeye konulan nakdi veya ayni sermaye ile sermayeye eklenen diğer unsurların toplam sermayeye oranlanması suretiyle azaltıma konu edilen tutar içerisindeki sermaye unsurları tespit edilerek vergilendirme yapılacaktır.

5 yıldan önce sermaye azaltımı yapan kurumlarda ise azaltılan sermayenin öncelikle;

• Sermayeye ilave dışında başka bir hesaba nakledilmesi, işletmeden çekilmesi veya sermaye hesabından başka hesaplara aktarımı kurumlar vergisine ve kâr dağıtımına bağlı vergi kesintisine tabi tutulacak hesaplardan,
• Daha sonra sadece kâr dağıtımına bağlı tevkifata tabi hesaplardan,
• Son olarak ise vergiye tabi olmayan nakdi ve ayni sermayeden,

oluştuğu varsayılarak vergilendirme yapılacaktır. Yapılan sermaye azaltımında sermayeye eklenen kaynakların bazılarının 5 yıllık süreyi aşması bazılarının ise aşmaması durumunda ise söz konusu kaynaklardan öncelikli olarak sermayeye ilave edilme tarihi 5 yılı geçmemiş olanların çekildiği kabul edilecektir.

Geçmiş yıl zararlarının mahsubu suretiyle sermaye azaltılması durumunda, azaltıma konu edilen sermaye unsurları da yukarıda belirtilen hükümler kapsamında tespit edilecektir. Ancak bu tutarlar üzerinden kâr dağıtımı veya ana merkeze aktarılan tutar kapsamında vergi kesintisi yapılmayacaktır.

7- KUR KORUMALI MEVDUAT UYGULAMASININ SÜRESİNİN 31 ARALIK 2023’E KADAR UZATILMASI:

Hatırlanacağı üzere,5520 sayılı Kurumlar Vergisi Kanununun geçici 14 üncü maddesine göre, 2022 yılı sonuna kadar yabancı paralarını ve altın hesabı bakiyelerini Türk lirası mevduat ve katılma hesaplarına dönüşümün desteklenmesi kapsamında dönüşüm fiyatı üzerinden Türk lirasına çeviren mükelleflerin, bu kapsamda açılacak mevduata tahakkuk ettirilecek faiz ve kâr payları ile diğer kazançları kurumlar vergisinden istisna idi.

Söz konusu Kanun’un 23 üncü maddesi ile 5520 sayılı Kurumlar Vergisi Kanunu’nun geçici 14 üncü maddesinde yapılan değişiklik uyarınca, yabancı paraların ve altın hesabı bakiyelerinin Türk lirası mevduat ve katılma hesaplarına dönüşümün desteklenmesi kapsamında dönüşüm fiyatı üzerinden Türk lirasına çevrilmesi gereken son tarih 31 Aralık 2023 olarak belirlenmektedir.

Ayrıca söz konusu maddenin dördüncü fıkrasının son cümlesinde yapılan değişiklik ile Cumhurbaşkanına istisnayı, 31 Aralık 2023 tarihine kadar her bir geçici vergi veya yıllık hesap dönemleri sonu itibarıyla kurumların bilançolarında yer alan yabancı paralar için ayrı ayrı veya birlikte uygulatma konusunda yetki verilmektedir.

8- KÜÇÜK ALACAKLARINDAN FERAGAT EDEN MÜKELLEFLERE BU ALACAKLARINI “DEĞERSİZ ALACAK” KABUL EDEREK KAYITLARINDAN ÇIKARMA İMKANI GETİRİLMESİ:

7420 sayılı Kanun’un geçici 2 nci maddesi ile, borçlusu gerçek kişi olan ve 1241 sayılı İcra ve İflas Kanunu veya 7155 sayılı Abonelik Sözleşmesinden Kaynaklanan Para Alacaklarına İlişkin Takibin Başlatılması Usulü Hakkında Kanun kapsamında icra takibi başlatılmış olan küçük alacakların tasfiyesi amacıyla düzenleme yapılmaktadır.

Küçük alacak olarak, 15 Ağustos 2022 tarihine kadar icra takibi başlatılmış bulunan ve her bir takip dosyası itibarıyla asıl alacak ve ferileri dâhil 2.000 Türk lirası ve altındaki alacaklar dikkate alınmaktadır. Bu tutarın üzerinde takip başlatılmış olmakla birlikte aynı tarih itibarıyla takip bakiyesi bu tutar ve altına inmiş icra takipleri de küçük alacak kapsamında olacaktır.  

İlgili madde, küçük alacak olarak tanımlanan alacaklarından feragat eden mükelleflere bu alacaklarını 213 sayılı Vergi Usul Kanunu hükümlerine göre "değersiz alacak" kabul ederek kayıtlarından çıkarma imkânı sağlanmaktadır.  

Bu şekilde kayıtlardan çıkarılan alacaklara ilişkin daha önce hesaplanarak beyan edilen katma değer vergisi ve özel iletişim vergisi, 3065 sayılı Katma Değer Vergisi Kanunu ve 6802 sayılı Gider Vergileri Kanunu hükümlerine istinaden söz konusu vergilerden indirim konusu yapılabilecektir. 

Yukarıda yapılan açıklamalar doğrultusunda, alacaklısının gerçek veya tüzel kişi olup olmadığına veya alacakların abonelik sözleşmelerinden kaynaklanıp kaynaklanmadığına bakılmaksızın icra takibinden feragat edilen alacaklara ilişkin daha önce yerine getirilmiş vergisel yükümlülükler telafi edilmektedir.  

Ayrıca 7420 sayılı Kanun’un geçici 3 üncü maddesi ile varlık yönetim şirketlerince takip edilen ve anaparası 2.500 Türk lirası ve altında bulunan alacakların, anaparasının yarısı Hazine ve Maliye Bakanlığı bütçesinden karşılanarak ödenmek suretiyle kalan kısmının, vekâlet ücreti, faiz ve benzeri ek yükümlülüklerin takibinden vazgeçilmesi sağlanmaktadır.  

9- TURİZM PAYI ALINAN MÜKELLEFLER İLE BU MÜKELLEFLERDEN ALINAN PAY ORANLARININ YENİDEN DÜZENLENMESİ:

7420 sayılı Kanun’un 37 nci maddesi ile turizm payı alınan mükellefler ile bu mükelleflerden alınan pay oranları yeniden düzenlenmekte; ayrıca turizm işletme belgeli deniz turizmi araçlarından turizm payı alınmasına son verilmektedir. 

Bu kapsamda, 7183 sayılı Türkiye Turizm Tanıtım ve Geliştirme Ajansı Hakkında Kanun’un 6 ncı maddesinin ikinci fıkrasının (a), (b), (c), (ç) ve (d) bentlerinin

• Bileşik tesisler ile konaklama tesislerinden binde beş,
• Bakanlıktan belgeli yeme-içme ve eğlence tesislerinden binde beş,
• Deniz turizmi tesislerinden binde beş,
• Seyahat acentalarından (münferit uçak bileti satışları hariç) on binde beş,  
• Havayolu işletmelerinden (ticari yolcu taşımacılığı faaliyetlerinden) on binde beş,

olacak şekilde değiştirilmiştir.

Söz konusu Kanun’a aşağıdaki bağlantı yoluyla ulaşabilirsiniz.

Gelir Vergisi Kanunu ile Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun (Kanun No:7420)

Saygılarımızla